Zeytinyağı Sıkımında Kullanılan Geleneksel Tahta Pres Sistemlerinin Mimari Yansımaları

Tarihi Ege köylerinde, zeytin sıkım evleri yalnızca üretim alanı değil, aynı zamanda mimari birer kültürel mirastır. Tahta preslerin yerleştirildiği taş yapılar, özel olarak nem oranını dengeleyen duvar kalınlıkları ve hava akışı sağlayan menfezlerle inşa edilmiştir. Bu yapılar aynı zamanda sosyal merkez görevi de görmüş; köylüler yağ sıkımı sırasında toplanarak geleneksel hikâyeler anlatmış, imece usulüyle birlikte çalışmıştır. Günümüzde bazı köylerde hâlâ ayakta duran bu pres evleri, sadece üretim değil, toplumsal belleğin korunması açısından da büyük değer taşır.