1. Sabit (Majör) Bileşenler
Zeytinyağının yaklaşık %98-99’unu oluşturan ana bileşenlerdir:
✔️ Yağ Asitleri (Trigliseritler)
- Oleik asit (omega-9) – %55–83
- Kalp dostu tekli doymamış yağ asidi
- Linoleik asit (omega-6) – %3–21
- Palmitik asit – %7–20
- Stearik asit – %0.5–5
- Linolenik asit (omega-3) – <%1
✔️ Diğer Majör Bileşenler
- Skualen: Antioksidan özellikli, cilt sağlığına faydalı.
- Steroller: Bitkisel kolesterol benzeri bileşikler (β-sitosterol en yaygın olanı).
- Tokopheroller (E vitamini): Güçlü antioksidan.
🌿 2. Minör (Az Miktarda) Bileşenler
Zeytinyağının kalitesini, aromasını ve sağlığa etkilerini belirleyen maddelerdir (%1–2):
✔️ Polifenoller (antioksidan maddeler)
- Oleuropein
- Hydroxytyrosol
- Tyrosol
→ Serbest radikallerle savaşır, acılık ve yakıcılık hissini verir.
✔️ Fenolik Alkoller ve Asitler
- Zeytinyağının raf ömrünü ve anti-inflamatuar etkisini artırır.
✔️ Aromatik Bileşikler
- Zeytinyağının kendine özgü tat ve kokusunu oluşturur.
- Örn: aldehitler, ketonlar, esterler.
✔️ Pigmentler (Renk Verici Maddeler)
- Klorofil: Yeşilimsi renk (ışığa maruz kaldığında bozulabilir).
- Karotenoidler (β-karoten): Sarımsı renk, A vitamini öncülüdür.
🧂 3. Diğer İz Bileşenler
- Su (%0.1–0.5)
- Serbest yağ asitleri (özellikle kalite kriteridir, rafine yağlarda düşüktür)
- Peroksitler (oksidasyonla oluşur – kalite göstergesidir)
📌 Kısaca
Zeytinyağı =
🟢 %98–99 Trigliserit (özellikle oleik asit) +
🟢 %1–2 Polifenoller, tokopheroller, steroller, pigmentler, skualen vs.
Bu bileşenlerin oranı; zeytin çeşidi, hasat zamanı, üretim yöntemi ve saklama koşullarına göre değişebilir.