Kalite sınıflandırmaları (natürel sızma, rafine vb.)
eytinyağı Kalite Sınıflandırmaları
Zeytinyağı, üretim yöntemi ve kalitesine göre farklı sınıflara ayrılır. Bu sınıflandırmalar, ürünün tadı, kimyasal yapısı, işlenme şekli ve sağlık değerleri açısından önemlidir.
1. Natürel Sızma Zeytinyağı (Extra Virgin Olive Oil)
- En yüksek kaliteye sahip zeytinyağıdır.
- Zeytinlerin ilk soğuk sıkım (maksimum 27°C) yöntemiyle mekanik olarak çıkarılır, kimyasal işlem görmez.
- Asitlik oranı %0.8’den azdır (oleik asit cinsinden).
- Tadımda kusursuz, meyvemsi tat, belirgin acılık ve yakıcılık bulunur.
- Sağlık açısından en faydalı zeytinyağıdır; yüksek polifenol ve antioksidan içerir.
- Genellikle organik üretim için tercih edilir.
2. Natürel Birinci Zeytinyağı (Virgin Olive Oil)
- İlk sıkım ile elde edilir, ancak kalite açısından natürel sızma zeytinyağından bir derece düşüktür.
- Asitlik oranı %2.0’a kadar olabilir.
- Hafif tadım kusurları olabilir, fakat yine de kimyasal işlem görmemiştir.
- Genellikle pişirme ve genel kullanım için uygundur.
3. Rafine Zeytinyağı (Refined Olive Oil)
- Natürel zeytinyağlarının bazı kusurlarını gidermek için kimyasal ve ısıl işlemlerden geçirilir.
- Asitlik oranı düşürülür, renk ve koku nötralize edilir.
- Tat ve aroma olarak doğal zeytinyağından fakirdir.
- Polifenol ve antioksidan içeriği çok düşüktür.
- Genellikle natürel yağ ile karıştırılarak satışa sunulur.
4. Sızma Zeytinyağı (Olive Oil)
- Rafine zeytinyağı ile natürel birinci zeytinyağının karışımıdır.
- Hem tat hem kimyasal özellikler dengelenir.
- Pişirme için uygundur, ancak natürel sızma kadar sağlıklı ve aromatik değildir.
5. Pirina (Pomace) Zeytinyağı
- Zeytin posasından, yani ezildikten sonra kalan kısmından kimyasal çözücülerle çıkarılan yağdır.
- Kalitesi düşüktür, sağlık açısından önerilmez.
- Genellikle endüstriyel kullanım için ayrılır.
📌 Özet Tablo
| Kalite Sınıfı | Asitlik (%) | Üretim Yöntemi | Tat ve Aroma | Sağlık ve Polifenol İçeriği |
|---|---|---|---|---|
| Natürel Sızma | ≤ 0.8 | Soğuk sıkım, mekanik | Meyvemsi, acı ve yakıcı | Yüksek |
| Natürel Birinci | ≤ 2.0 | Mekanik, az kusurlu | Hafif kusurlu | Orta |
| Rafine | ≤ 0.3 | Kimyasal ve ısıl işlemler | Nötr | Çok düşük |
| Sızma (Karışım) | ≤ 1.0 | Rafine + natürel karışımı | Dengeli | Orta |
| Pirina (Pomace) | Değişken | Kimyasal çözücü ile çıkarma | Zayıf | Çok düşük |
🔎 Kalite Seçimi
- Sağlık ve lezzet için natürel sızma zeytinyağı tercih edilmelidir.
- Organik sertifikalı ve soğuk sıkım olması kaliteyi artırır.
- Rafine yağlar genellikle yüksek ısılı pişirme için tercih edilir ancak besin değeri düşüktür.
